در دنیای معماری و مهندسی ساخت و ساز، مدل سازی اطلاعات ساخت (BIM) روش طراحی، ساخت و مدیریت پروژه ها را متحول کرده است. یکی از اجزای کلیدی اجرای موفق BIM، پلن اجرایی بیم یا BIM Execution Plan یا به اختصارBEP است.BEP به عنوان یک نقشه راه عمل می کند به این معنی که استراتژی ها، فرآیندها و روش های خاص پروژه را برای اجرای موثر BIM ترسیم می کند. در این مقاله، ما مراحل ضروری برای ایجاد یک برنامه یا پلن اجرایی بیم را بررسی خواهیم کرد و به برخی از سوالات متداول مرتبط با تهیه BEP ها پاسخ خواهیم داد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه BIM میتوانید مقاله سیستم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM را مطالعه کنید.

پلن اجرایی بیم یا BEP چیست ؟

برنامه یا پلن اجرایی BIM یک سند جامع و از مدارک اصلی پروژه های مدلسازی اطلاعات ساخت است که نحوه استفاده و پیاده سازی فرآیند BIM را در طول مراحل مختلف یک پروژه ساخت و ساز تعریف می کند. این مدرک دستورالعمل های مختلف، مسئولیت ها و اهداف روشنی را برای همه مهندسین و ذینفعان درگیر در فرآیند BIM ایجاد می کند.BEP همکاری موثر، تبادل داده ها و مدیریت اطلاعات را تضمین می کند در نتیجه منجر به بهبود نتایج پروژه می شود.

مراحل توسعه BEP چگونه است؟

دو مرحله اصلی برای توسعه یک برنامه اجرایی BIM وجود دارد: قبل از قرارداد و پس از قرارداد.BEP قبل از قرارداد یا به اصطلاح Pre-Contract BEP در مرحله مناقصه و تدارکات تهیه می شود و الزامات و انتظارات BIM را برای شرکت کنندگان جهت اخذ پروژه BIM را بیان می کند. این مدرک جهت ارزیابی قابلیت ها و ظرفیت تیم هایی که قرار است به پروژه اضافه شوند و مقایسه آن با اهداف BIM پروژه بسیار موثر است. نوع دیگری از پلن اجرایی بیم ، BEP پس از قرارداد یا به اصطلاح Post-Contract BEP یک نسخه توسعه یافته از BEP قبل از قرارداد است که جزئیات و مسئولیت های خاص تری پس از اخذ پروژه توسط پیمانکار را تشریح می کند و تا مرحله ازبیلت مدارک را شامل می شود.

چطور یک BEP جامع تهیه کنیم ؟

جهت تهیه یک BEP جامع در مراحل پیش از قرارداد و پس از قرارداد موارد مختلفی را می بایست مد نظر قرار دهیم در زیر به چند مورد از مهمترین این موارد اشاره می کنیم :

• شناسایی نیازمندی های پروژه

قبل از ایجاد BEP، درک الزامات خاص پروژه بسیار مهم است. این الزامات شامل تعریف محدوده یا Scope پروژه، اهداف پروژه، سطح جزئیات یا LOD پروژه، نقش ها و مسئولیت های هر یک از اعضای تیم است. در این مرحله تیم مهندسی کارفرما و پیمانکار پروژه باید زمانبندی و فازهای تحویل پروژه به همراه اطلاعات قابل تحویل در هر فاز از پروژه را متناسب با اهداف پروژه تعیین نمایند.

• مشخص کردن استانداردها و پروتکل های حاکم بر پروژه BIM

بهره گیری از استانداردها یک عنصر کلیدی و مهم در پیاده سازی BIM است.BEP باید استانداردهای BIM، پروتکل‌ها و روش های نام‌گذاری مدارک و هر یک از اجزای BIM را برای اطمینان از سازگاری در تمام مراحل پروژه تعریف کند. این موارد شامل دستورالعمل‌هایی برای ترسیم مدل، فرمت‌های تبادل اطلاعات و روش های هماهنگی مدل یا BIM Coordination است.

• تعریف گردش کار BIM

 BEPباید به وضوح کاربردهای خاص BIM و گردش کار بین افراد، سازمان ها و شرکت های تهیه کننده و تایید کننده مدارک برای تمامی مراحل طراحی، ساخت و مدیریت بهره برداری را مشخص کند. همچنین BEP باید شامل اطلاعاتی مربوط به تشخیص کلش ها و ماتریس کلش گیری بین دیسیپلین های مختلف سازه، معماری و MEP باشد و به چگونگی ارائه لیست متریال، تجزیه و تحلیل پایداری و سایر فرآیندهای مرتبط با BIM بپردازد.

• چگونگی مدیریت اطلاعات و مدل ها

مدیریت صحیح اطلاعات و تهیه مدل ها برای موفقیت یک پروژه BIM بسیار مهم است.BEP باید شامل رویه هایی برای کنترل و نحوه ارائه ویرایش های مختلف مدل ها، بررسی اعتبار مدارک و امنیت اطلاعات پروژه باشد و به نحوه مدیریت تغییرات و به‌روزرسانی‌های مدل‌های BIM توسط تیم پروژه بپردازد.

• تعریف چکونگی کار در بستر مشترک و ارتباطات

یکی از مزیت های استفاده از نرم افزارهای مبتنی بر BIM، امکان کار در بستر مشترک یا Collaborative Platform می باشد به این صورت که امکان کار بر روی یک مدل به طور همزمان توسط گرو های کار یا دیسیپلین های مختلف وجود دارد و مزایای بیشماری چون افزایش سرعت تکمیل کار، تسهیل در برطرف کردن کلش های بین دیسیپلین ها، مشاهده آنلاین وضعیت پیشرفت پروژه توسط کارفرما و.. دارد.BEP باید پلتفرم‌ها و ابزارهای کار مشترک یا Collaborative را که برای تبادل اطلاعات و ارتباط بین تیم های پروژه استفاده می‌شوند را شناسایی و تعریف کند. این ممکن است شامل نرم افزارBIM Collaboration، پلتفرم های مبتنی بر محیط های ابری نظیر BIM 360 و سیستم های مدیریت پروژه باشد.

• تهیه جدول زمانی اجرای BIM

برای اجرای موفقیت آمیز BIM یک برنامه زمان بندی مدون از مرحله شماتیک دیزاین تا تهیه مدارک ازبیلت ضروری است.BEP باید جدول زمانی اجرای BIM، از جمله مایلستون های پروژه، مهلت های تحویل و تایید و جلسات هماهنگی را مشخص کند.

 

چطور فرمت آماده BEP تهیه کنیم ؟

با توجه به توضیحات فوق و مواردی که برای تهیه BEP باید مدنظر قرار دهید برای ساده کردن ایجاد یک پلن اجرایی بیم ، چندین منبع وجود دارند که الگوها و قالب های BEP را ارائه می دهند. یکی از منابع شناخته شده استاندارد ملی BIM ایالات متحده (NBIMS-US) است که یک الگویا تمپلیت جامع BEP را ارائه می دهد و می تواند مطابق با نیازها و مشخصات هر پروژه، به طور خاص ویرایش شود. علاوه بر این، موسساتی مانند buildingSMART و BIMForum اغلب الگوها و دستورالعمل‌های BEP را ارائه می‌کنند.

یکی دیگر از منابع ارزشمند برای تهیه قالب  BEP، کمیته اطلاعات پروژه ساخت و ساز یا (CPIC) در بریتانیا است.CPIC مجموعه ای از مدارک و الگوهای آمادهBEP استاندارد را برای پروژه های ساختمانی ارائه می دهد. این قالب به عنوان الگوی BEP مبتنی بر Uniclass 2015  شناخته می‌شود، چارچوب CPIC را در خود جای داده و می‌تواند مرجع مفیدی برای ایجاد یک BEP باشد که با استانداردهای صنعت ساخت‌وساز بریتانیا نیز همراستا می باشد.

با استفاده از منابع  NBIMS-US، buildingSMART،BIMForum  و CPIC، افراد حاضر در پروژه می توانند به انواع الگوهای BEP دسترسی داشته باشند که نیازهای پروژه و استانداردهای مورد نیاز را برآورده می کند. این الگوها به عنوان نقطه شروع ارزشمندی برای توسعه یک BEP سفارشی که متناسب با نیازهای خاص هر پروژه ویرایش می شود، عمل می کنند.

سوالات متداول در رابطه با برنامه اجرایی BIM

آیا می توان برنامه اجرایی BIM را در طول پروژه اصلاح و به روزرسانی کرد؟

بله، BEP را می‌توان در طول پروژه به‌روزرسانی و اصلاح کرد تا تغییرات و الزامات در حال تحول را پوشش دهد. بررسی منظم و ارتباط بین گروه های کاری برای اطمینان از آپدیت بودن BEP بسیار مهم است.

آیا الگوهای برنامه اجرایی BIM مخصوص صنعت وجود دارد؟

بله، برخی از صنایع الگوهای BEP خاصی را متناسب با نیازهای منحصر به فرد خود توسعه داده اند. به عنوان مثال می توان به AIA E202™-  2008  و BEP سطح 2 BIM کشور انگلستان اشاره کرد.

اهمیت BEP در قرارداد چیست؟

مدرک BEP به تعریف کیفیت مدارک تحویلی، استانداردها و انتظارات BIM کمک می کند که می تواند در قراردادهای مدلسازی اطلاعات ساخت بین ذینفعان پروژه به آن ارجاع شود.

آیا برنامه اجرایی BIM فقط برای پروژه های بزرگ قابل اجرا است؟

خیر، BEP برای پروژه هایی در هر اندازه مفید است. مدیریت صحیح اطلاعات و نحوه همکاری را تضمین و کنترل می کند که منجر به بهبود نتایج پروژه می شود.

یک برنامه اجرایی BIM یا همان BEP که به خوبی تدوین و تهیه شده است، یک جزء حیاتی در اجرای موفق BIM است. با دنبال کردن مراحل ذکر شده در این مقاله، افراد حاضر در پروژه می توانند یک BEP جامع ایجاد کنند که به الزامات پروژه، ایجاد پروتکل های واضح و تسهیل همکاری اشاره می کند. دسترسی به الگوهای BEP از منابع قابل اعتماد فرآیند را ساده می کند، در حالی که درک تمایز بین BEP های قبل از قرارداد و پس از قرارداد، انتقال آرام از مناقصه پروژه به اجرای پروژه را ساده می کند. یک BEP که به خوبی تعریف شده پایه و اساس اجرای موثر BIM را تنظیم می کند و به موفقیت کلی پروژه کمک می کند.

• چنانچه مایلید برای پروژه خود BEP تهیه کنید میتوانید از خدمات شرکت یادمان انرژی در این زمینه استفاده کنید و همین حالا با کارشناسان ما ارتباط بگیرید:
• شرکت یادمان انرژی با سابقه ای درخشان در زمینه خدمات مدلسازی اطلاعات ساخت یا BIM آماده همکاری در پروژه های شما می باشد.
• امیدواریم که این مقاله برای شما مفید و آموزنده بوده باشد و در تهیه و استفاده از پلن اجرایی بیمBEP به شما کمک کند.

همچنین با استفاده از لینک زیر میتوانید یک نمونه Pre-Contract BEP را از بخش فایل های دانلودی تهیه و مطالعه کنید.